❇️عوامل توليد کننده ورس یا خوابیدگی درغلات :
✅مهمترين عواملي که در غلات ورس ايجاد مي نمايدعبارتند از :
▪️زيادي ازت درخاک در صورتي که مقدار ازت در زمين هايي که گندم یا جو کاشته شده بيش از اندازه باشد ، موجب ورس خواهد شد.
▪️عدم تعادل بين کربن و ازت : (معمولاٌ 98 درصد وزن گياه راکربن وازت تشکيل مي دهد ). ازت در ساختمان گياه به صورت اسيد آمينه و پروتئین و کربن در ساختمان تمام قسمتهاي گياه به ويژه گلوسيدها شرکت دارند . زماني که جذب کربن سريع تر انجام شده و ازت کمتر جذب گردد و يا عکس اين حالت اتفاق افتد ، چون نسبت بين کربن و ازت و يا گلوسيدها و پروتيدها به هم مي خورد ، گياه ورس خواهد نمود.
▪️تراکم بيش از اندازه نبات (کشت بذر بيش از اندازه ) : هر گاه تراکم نباتات در واحد سطح بيش از اندازه معين باشد ، به علت عدم سرعت رشد ساقه ، ورس کولينر بوجود مي آيد.
▪️باران شديد : درمناطقي که باران خيلي شديد و به صورت رگبار مي بارد بخصوص در زماني که گل آذين (سنبله ) ودانه ها توليد شده و شروع به رشد نموده باشند ، ورس ايجاد خواهد شد.
▪️باد شديد : باد شديددرمرحله گل کردن ودر ابتداي مرحله بزرگ شدن دانه ها موجب ورس ريشه مي گردد .
▪️ هر گاه باد وباران شديد، توام باشند اثر آنها درايجاد ورس گندم شديدتر خواهدبود.
▪️آبياري مزرعه بلافاصله بعد از بارندگي : در بعضي از ارقام بخصوص نژادهاي پا بلند ورس بوجود مي آورد.
▪️هر گاه در اثر کمبود رطوبت ، نور ، جذب مواد غذايي ، سفتي خاک ، پوکي خاک و ساير عوامل نسبت ساقه وريشه به هم خورده وعدم تعادل بين آنها بوجود آيد در نتيجه ورس ايجاد خواهد شد.
▪️کمبود نور : در صورتي که نور کافي به اندامهاي نبات نرسد ، به علت آنکه اندامهاي خشبي در نبات به طور کامل تشکيل نمي گردد ، ورس بوجود مي آيد.
▪️وجود ابر در مدت زمان طولاني در آسمان در طول دوره رشد گياه نه تنها در ايجاد ورس موثر مي باشد ، بلکه دوره رشد و زمان رسيدن محصول را طولاني خواهد نمود.
▪️کشت ارقام پا بلند بخصوص درخاکهاي پوک و عميق
▪️پوکي خاک : در اين خاکها به علت آنکه ثبات استحکام کافي ندارد به ايجاد ورس کمک زيادي خواهد شد
▪️شيوع بعضي از بيماري هاي گياهي بخصوص بيماري pietin يا باخوره غلات (Gercosporella herpotrichoides) اين بيماري به طوقه گياه حمله نموده وبه علت از بين رفتن استقامت طوقه ، ورس ايجاد ميشود .
❎براي جلوگيري از ورس غلات بايد نسبت به مسائل زير توجه گردد :
▪️کشت بذر به اندازه کافي بوده و تراکم بوته ها در واحد سطح مناسب باشد .
▪️مصرف کود ازته در حد معين و مورد نياز گندم باشد (بادر نظر گرفتن نوع نبات قبلي در تناوب و رقم گندمي که کاشته شده)
▪️انتخاب ارقام مقاوم به ورس
▪️عدم انتخاب ارقام پا بلند و حساس به ورس در مناطقي که باد وباران شديد است.
▪️انتخاب ارقامي که داراي ساقه قطور و خشبي باشند (قطر ساقه آنها زياد باشد).
به به